Tìm hiểu cấu trúc đặc biệt của hoa lan

Có thể nói phong lan là một trong những loài hoa có cấu trúc vô cùng đặc biệt với những cánh hoa mang sắc thái riêng mà không phải loài nào cũng có được. Chính nhờ cấu trúc đặ biệt nên loại hoa này làm say mê không biết bao nhiêu người yêu vẻ đẹp diễm kiều và thanh cao của nó. Vậy hoa lan có điểm cấu tạo như thế nào để tạo nên sức hút cũng như được vinh danh là nữ hoàng của các loài hoa? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu cấu tạo của loài hoa thanh khiết, cao sang để có thể hiểu rõ hơn về chúng nhé.

Tất cả các loài phong lan dù cánh hoa hay cấu trúc hoa khác nhau điều có cấu tạo bao gồm 3 bộ phận sau: 3 lá đài, 3 cánh hoa và một trụ mang hoa. Môi là một cánh hoa biến thể ở mức độ vừa phải chứ không phải là một cấu trúc riêng như nhiều người vẫn nghĩ.

1. Đài hoa

Với mỗi loài hoa có 3 lá đài, đây có thể nói là bộ phận dài nhất của hoa và thường có hình thù biến đổi. Với những giống lan như Vanda, Ascocentrum thì có đài lan ở dạng tròn, nhưng với loài Cattleya thì lá đài lại nhọn…với hai giống Bulbophyllum, Oncidiun thì hai lá đài thấp nằm ở hai bên dính lại thành một. Lá đài thường là bộ phận đồng nhất, nhưng nhiều khi cũng có sự khác biệt.

Đài hoa là một bộ phận ít được lưu ý ở hoa lan về phương diện thẫm mỹ. Tuy nhiên không vì vậy mà đài hoa không có công dụng góp phần tạo nên vẻ đẹp hoa lan bạn nhé. Với những giống hoa lan Vandacoerulea, Vanda Onomea, Vanda Thananchai…thì đài hoa không những là một bộ phận to có hình dáng tròn đẹp mà còn mang lại màu sắc nổi bật nhất trong hoa của những giống Vanda. Với những loài hoa khác nhau thì có những đài hoa khác nhau với những sắc màu riêng, chỉ với loài Vanda cũng đã cho một bộ sắc màu nổi bật.

2. Cánh hoa

Hoa lan nổi bật và tạo ấn tượng với người xem đầu tiên là những cánh hoa, phong lan có 3 cánh hoa nằm kế bên đài hoa, trong đó một cánh đã được biến thành môi. Cánh hoa bao gồm hai phần giống nhau và thường rộng hơn đài hoa. Có thể nói đây là bộ phận quan trọng nhất trong sự tạo thành dạng của loài hoa.

Nét đẹp của hoa phong lan phụ thuộc rất nhiều vào những cánh hoa, hoa đẹp hay xấu điều được quyết định bởi cánh hoa tròn hay nhọn, khít hay hở. Mặc dù hai cánh hoa có thể bằng nhau nhưng kích thướt của chúng có thể biến đổi nhiều so với phần còn lại của hoa.

Masdevallia hay những loài thuộc giống Bulbophyllum, cánh hoa thường thu lại thành những cấu trúc rất khó nhận biết bằng mắt. Ngược lại với một số loài như Paphiopedium sauterianum và Phragnipedium caudatum có các cánh hoa thành ruy băng với chiều dài 0,6m.

3. Môi hoa

Là một bộ phận quan trọng nhất của hoa lan và luôn biến đổi về hình dạng. Tuy nhiên dù có những hình dạng như thế nào thì cũng không bao giờ có hai giống hoa lan có môi gần giống nhau. Cấu trúc của môi hoa cũng cho kết quả thụ phấn hiệu quả nhất.

Môi là một dạng của cánh bị biến dạng và là bộ phận đẹp nhất của hoa lan. Môi có thể có hình trụ như ở loài Cattleya, một số loài của Laelia, Phaius…Bạn cũng có thể thấy môi hoa được phát triển ở diện tích rộng cùng với những chỗ nối phức tạp như Oncidium, Odontoglossum hay không thể phân biệt cánh hoa và môi giống như loài Masdervallia.

Riêng với loài Cattleya, môi là bộ phận được chạm trỗ rất tinh vi, kết hợp với những sắc màu cầu kỳ, đôi khi còn khảm nhau một cách khéo léo. Có thể nói môi là một bộ phận được chạm chỗ khá tinh vi và được xem như là một kỳ công của tạo hóa. Vài giống như Potystachya môi ở trên hết khi ra hoa, sự vặn của hoa lan do sự tiến hóa trong họ để thực hiện sự thụ phấn do côn trùng.

4. Trụ hoa

Trụ là bộ phận cũng như đặc điểm tạo nên sự khác biệt cũng như dễ dàng nhận biết hoa lan với những loài hoa khác. Là bộ phận mang hoa cũng như là cơ quan hữu tính của lan có chứa hai bộ phận sinh dục đực và cái của hoa lan.

Phần cái mang nuốm hình lồi bề mặt dính chất nhầy, phần đực là tiểu nhụy mang phần khối: phấn của hoa lan không tách thành từng hạt nhỏ mà lại kết tụ lại thành những đám đặc có ít nhiều những sáp gọi là phấn khối. Tuy nhiên nó vẫn có những hạt riêng lẻ nhưng mắt thường không thể phân biệt được. Phấn khối được sản xuất từ một nhị đực ở gần đỉnh của trụ, số lượng của phấn khối thường là 2, 4, 6, 8. Đây cũng là yếu tố quyết đinh họ của lan.

Với đặc điểm cấu tạo trên có thể thấy hoa lan là một trong những loài hoa có cấu trúc đặc biệt. Từ những cánh hoa, môi hoa cho đến trụ hoa điều có những nét riêng mang nét đặc trưng của từng loài. Chính vì điều này ta có hiểu được phần nào nét đẹp hoa lan và càng hiểu hơn tại sao loài hoa này được nhiều người yêu thích như vậy.