Tiến hóa của loài lan

Môi trường sinh sống của loài lan vô cùng rộng, trải dài từ các vùng ven biển đến những dãy núi cao. Qua sự phân phối toàn cầu, chúng ta có thể tìm thấy từ 25 ngàn đến 30 ngàn loài lan khác nhau.

tien-hoa-cua-loai-lan-1 Tiến hóa của loài lan

Kể từ khi nhà tự nhiên học người Thụy Điển Linnaeus khởi động phương pháp phân loại thực vật hiện đại từ năm 1758 cho đến nay, các nhà phân loại vẫn tiếp tục xếp loại rồi tái xếp loại những giống lan hiện có cũng như mô tả thêm những giống mới. Hàng năm, từ mọi ngóc ngách của thế giới, lúc nào cũng có sự phát hiện thêm những chủng lan mới. Một số loài có vẻ đẹp rực rỡ đến nỗi thật khó để hiểu vì sao chúng lại không bị phát hiện trong một thời gian quá lâu như vậy, trong khi những loài khác thì quá kín đáo đến nỗi thật dễ hiểu tại sao chúng lại bị mọi người không chú ý đến.

Ngoài việc bản thân chúng đã có một số lượng dồi dào về chủng loại, người ta còn lai tạo ra thêm khoảng 100 ngàn giống lan khác, một con số thường gia tăng mỗi năm khi các nhà lai giống trên khắp thế giới cố gắng đáp ứng những yêu cầu không bao giỏ thỏa mãn về các giống mới. Những biến đổi đó quá lớn đến mức thật khó để tin rằng tất cả chúng đều thuộc về một họ thực vật, vốn được phân loại tùy theo cơ cấu của bông hoa và nét tương đồng giữa chúng.

Sự phân tán của loài lan

Chính kích thước cực kỳ nhỏ bé của hạt giống, gần bằng với hạt bụi, đã phát tán và giúp loài lan vượt qua được những chặng đường xa xôi như vậy. Được gió mang đi vượt qua các lục địa và đại dương, những hạt giống đó giúp cho loài lan xuất hiện trên khắp thế giới. Chẳng hạn như việc người ta tìm thấy loài Cypripedium nằm trên một đường vòng quanh trái đất ngay phía dưới Bắc Cực. Môi trường sinh sống rộng lớn của chúng đã làm xuất hiện vô số những chủng loại lan khác nhau. Do môi trường sống thường khắc nghiệt nên một số loài phát triển cực chậm, nhưng một khi đã ổn định với số lượng nhiều, chúng có thể tồn tại trong nhiều năm đến khi bị xáo trộn.

tien-hoa-cua-loai-lan2 Tiến hóa của loài lan

Lan Paphiopedilum Armeniacum vàng.

Nhiều giống lan mới liên tục được phát hiện. Trong cuối thế kỷ 20, đã phát hiện ở Trung Quốc một số giống lan Paphio-pedilum, chẳng hạn như giống Paphiopedilum Armeniacum vàng. Trước đây người ta chưa thấy một loài nào tương tự.

tien-hoa-cua-loai-lan-3 Tiến hóa của loài lan

Lan Paphiopedi-lum Micranthum.

Bông hoa có vạch và màu sắc xinh đẹp của loài Paphiopedi-lum Micranthum mang theo một chiếc túi vốn là đặc trưng cho loài này. Là một phát hiện khác từ Trung Quốc, nó đã tạo ra một loạt những giống lai mới.

Cách đây mười ngàn năm, lớp băng tuyết của thời đại Băng hà cuối cùng đã ôm choàng lấy gần hết trái đất. Tấm áo choàng băng tuyết này kéo dài từ Bắc Cực đến gần hết bán cầu Bắc. Điều đó buộc các loài lan phải rút lui khỏi nơi sinh sống cũ. Trong một vài ngàn năm sau đó khi băng hà tan dần, các giống lan cũng tiến lên vùng đất mà chúng đã trú ngụ trước khi có thời đại Băng hà. Như vậy các loài lan phía Bắc đã di chuyển tới lui vì những thay đổi đột ngột của khí hậu và điều đó đã tác động trực tiếp đến sự tiến hóa của chúng. Tuy nhiên, đa số các loài lan nhiệt đới trong các khu rừng ở gần đường Xích Đạo vẫn không bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi khí hậu đó. Các khu rừng mưa vẫn không thay đổi trong hàng triệu năm. Việc đó tạo điều kiện cho loài lan tiến hóa mà không bị cản trở, giúp chúng phát triển thành nhiều chủng loại.

tien-hoa-cua-loai-lan-4 Tiến hóa của loài lan

Lan Coelogyne Mooreana (Brockhurst FCC/RHS).

Giống lan Coelogyne Mooreana (Brockhurst FCC/RHS) là một giống lan tuyệt vời có xuất xứ từ Việt Nam. vẻ tuvệt đẹp của nó với những bông hoa trắng tinh được tô điểm thêm bởi những cánh môi màu vàng. Chúng phát triển tốt trong môi trường nuôi trồng và tất cả đều xuất phát từ một dòng vô tính nhập vào Anh quốc đầu thế kỷ 20.

tien-hoa-cua-loai-lan-5 Tiến hóa của loài lan

 

Hạt giống lan Liparis Unata dưới kính hiển vi.

Hạt giống của loài rất nhỏ, không lớn hơn những hạt mùn cưa. Nó được phóng đại lên hàng trăm lần nên chúng ta có thể thấy phôi sống từ những hạt giống của giống Liparis Unata này nằm trong một lớp bảo vệ. Các quả nang này có thể chứa đến một nửa triệu hạt giống.

tien-hoa-cua-loai-lan-6 Tiến hóa của loài lan

Lan Liparis Unata.

Mặc dù những bông hoa sặc sỡ nhỏ bé của giống lan Liparis Unata chỉ có bề ngang khoảng 1cm, nhưng chúng vẫn nằm trên những cành cao 30cm. Hình ảnh một thân cây lớn với vô số bông hoa bao quanh cho chúng ta một niềm vui thật trọn vẹn.

Theo kenhantan.com

Check Also

10 loại lan rừng đắt đỏ được ưa chuộng hiện nay tại Việt Nam

Do sự quý hiếm, vẻ đẹp độc đáo, mùi thơm dễ chịu mà những giống …