Hoàng thảo long nhãn Dendrobium fimbriatum

Thân cây to, dài có khi đến 2m, cây con có nhiều chấm đen, nâu bám kín rất dễ nhận biết, hoa vàng, lưỡi hoa hình tròn có tua râu, có một bớt đen sát họng, phát hoa dài, hoa dạng chùm rủ xuống. Long nhãn chỉ có một kiểu hoa như thế.

• Tên Việt Nam: Lan hoàng thảo long nhãn
• Tên Latin: Dendrobium fimbriatum
• Đồng danh: Dendrobium fimbriatum Hook. 1823; Dendrobium fimbriatum var. oculatum Hook. 1845;
• Dendrobium vagans Gagnep. 1950
• Họ: Phong lan Orchidaceae
• Bộ: Phong lan Orchidales
• Lớp (nhóm): Cây phụ sinh

• Đặc điểm nhận dạng: Lan phụ sinh.
• Thân dài tới 90 cm, hình trụ, dầy 0,7 – 0,8 cm, lóng dài 3 – 4 cm.
• Lá hình mác rộng, đỉnh nhọn, dài 10 – 13 cm, rộng 2 – 3 cm.
• Cụm hoa bên ở sát đỉnh thân, dài 15 – 18 cm, nhiều hoa, mọc trên thân còn lá.
• Lá bắc dài khoảng 0,5 cm. Hoa màu vàng, đường kính 4,5 – 5 cm, cuống hoa và bầu dài khoảng 3 cm. Các lá đài hình bầu dục, đỉnh tù, dài 3 – 3,5 cm, rộng 1,2 – 1,3 cm.

Cằm ngắn, đỉnh tròn, dài khoảng 0,6 cm. Cánh hoa hình trứng, mép xẻ răng nhỏ, dài 3 – 4 cm, rộng 1,5 – 1,6 cm. Môi màu vàng, hình gần tròn, dài 3 – 3,2 cm, rộng 3,3 – 3,5 cm; mép xẻ răng sâu hoặc có diềm tua phân nhánh, ở giữa có một đốm lớn màu tím đỏ. Cột cao khoảng 0,5 cm, răng cột tù. Nắp hình mũ cao, nhẵn.

Là loại hoàng thảo thân cứng nên trồng thẳng hoặc nghiêng chếch ngọn hướng lên trên. Long nhãn thân dài 60cm đến trên 1m, có thể đến trên 1.5m, thân già thường có màu xanh nâu, chồi và thân non mới nhú thường có rất nhiều chấm li ti màu tím hồng, đây cũng là một trong số các điểm thường được dùng để phân biệt với một loại hoàng thảo khác khá giống Long nhãn là hoàng thảo Kim thoa dù không hoàn toàn chính xác trong mọi trường hợp (thân cây Kim thoa thường nhỏ hơn, có màu vàng ươm).

Sinh học và sinh thái: Ra hoa vào tháng 3 – 7. Tái sinh bằng chồi và hạt. Mọc bám trên các cây gỗ lớn trong rừng thưa, ở độ cao 200 – 1400 m.

Thân Hoàng thảo long nhãn được đặt cạnh một cây bút lông dầu.

Phân bố:

• Trong nước: Lào Cai (Sapa), Cao Bằng, Bắc Kạn (Ba Bể), Nghệ An (Vinh), Lâm Đồng (Đà Lạt, Braian, Di Linh), Cà Mâu.
• Thế giới: Ấn Độ, Nêpan, Butan, Trung Quốc, Mianma, Thái Lan, Lào, Malaixia.

Giá trị: Cây dùng chữa ho khan, đau lưng gối mỏi, thiểu năng sinh dục. Cây làm cảnh vì có hoa to, thơm và đẹp, màu vàng cam với môi xẻ tua, giữa môi có một đốm lớn màu tím – đỏ rất đẹp.

Biện pháp bảo vệ: Đề nghị xây dựng khu bảo tồn và nhân giống Lan trong các vườn quốc gia và di chuyển một lượng cây sống có thể của loài này về khu bảo tồn và chăm sóc.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 – phần thực vật – trang 433.

Cây ưa khí hậu mát, có nắng nhẹ. Khá ưa ẩm. Khi trồng nên chọn các loại giá thể giữ nước như bảng dớn, chậu đựng xơ dừa, dớn cọng… Cây to có xu hướng ngả thòng nên trước khi trồng nên treo cao, chọn hướng ngọn quay ra ánh sáng và có khoảng không cho cây phát triển.

Long nhãn hoa mọc thành vòi hoa vàng, họng hoa nhiều lông tơ nổi bật một đốm đen lớn, nở vào khoảng cuối tháng 3-4 dương lịch.

Thuộc họ thủy tiên không có mùa nghỉ nên cây ưa nắng nhưng cần ẩm, trồng trong chậu với than củi và ít vỏ thông lót dưới rễ, mới trồng đặt nơi râm mát, phun kích rễ như B1 hoặc N3M hàng tuần, ra rễ nhiều thì thôi kích rễ, chuyển ra nơi có nắng, đổi sang phun phân bón lá NPK 30-10-10 hàng tuần theo chỉ dẫn trên chai, mùa hè có thể tưới nước hàng ngày.

Cây đã trồng lâu đến tháng 1-2 dương lịch bón nhiều Lân như NPK 10-30-10 hàng tuần để kích hoa.

Theo hoalancaobang.com